GELECEĞE SÖYLENECEK SÖZLER

 

 

“Yalnızca yoldaşlık

İhaneti, engelleri aşmanın tek yolu bu

Bundan ötürü sevgim bir merhabadır

Dağ yolunun sisli yürüyüşünde

Seninle yeniden buluşacak”

(Güngör Gençay, Dolunay Üstü Görüntüler)

Türkiye’de mutlaka tam demokrasi değerleri olması gerekir(di). Bu değerler kısaca insan haklarıdır. Hukuk devleti, güçler ayrılığı, adalet, eşitlik, kadın ve çocuk hakları, gücü sınırlandırılmış iktidar, anayasada liberal demokratik standartlar, insan hakları, azınlık hakları, gibi değerlerdir. Hele bir de NATO üyesi ve AB’ye girme isteğiniz varsa, bu değerler mutlaka bu topraklarda olmalıdır.  Çoğu zaman bu değerler Batı değerleri olarak da anılmaktadır. Bu değerlerin, özellikle 1946 ve belki de 1950’lerden bu yana mutlaka içselleştirilmesi gerekirdi diye düşünüyorum.

Türkiye 2000 ile 2010 yılları arasında AB’ye girebilmek düşüncesiyle önemli düzeyde iyileştirmeler ve reformlar yapmaya çalıştı. Daha sonra AB, ABD ve diğer ülkeler ile daha iyi bağlantılar kurulmaya çalışıldı ama bir eksiklik vardı. Reformlar olması gerektiği gibi devrede olamadı. Bu bir eksiklikti. Aslında 1945 yılı İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan soğuk savaş sırasında Türkiye Batı dünyasında kendine bir yer bulma ihtiyacını duymuştu. Soğuk savaş yılları içinde Türkiye Batı değerlerini uygulama çabası içine girebilseydi bugünlerde gelinen demokrasi seviyesi çok farklı olabilirdi. O yıllarda Batı demokrasi değerlerine pek fazla bir yanaşma olmadı, sanki salt görünürde bir Batı ülkesi olunmuş gibiydi.

Batı demokrasi değerleri yani insan haklarına tam uyumlu olmak isteniyorsa Batı’da uygulanan hak ve özgürlükler bu topraklarda eksiksiz olarak olmalıdır. Özellikle 1950’lerden bu yana büyük bir mesafe kat edilmiş olunmalıydı. Sözünü ettiğimiz konular demokratik hukuk devleti, güçler ayrılığı, gücü sınırlandırılmış iktidar, anayasada Batı demokrasilerine ait demokratik metinler, insan hakları, azınlık hakları, kadın, çocuk, gençlik ve ekolojiye (doğaya) saygıdır. Tüm bu konularda önemli düzeyde ilerlemeler kaydedilebilirdi.

Bugün gelinen nokta, bir taraftan NATO üyeliği varken diğer taraftan sanki Rusya ile bir stratejik ortaklık varmış gibidir. Jeopolitik konum nedeniyle tabii ki bazı istisnalar olabilir ama bu durum asla Kopenhag kriterleri ve AB tipi demokrasi dışında bir arayış intibaının verilmemesidir. Bir yandan Rusya-Çin-İran ekseninde olmayı istemek gibi bir intiba verirken NATO üyesi ve AB’ye girme iddiasını taşıyabilmek gibi görünebilmenin zorluğunu bilmek gerekir diye düşünüyorum. Böylesi bir durum büyük çelişkiler içerir.

Osmanlı’dan beri tüm reformlar ve ilerlemeler daima Batı ile yakınlaşma durumu ile olmuştur. İnsanlığın aslında en önemli talebi ‘nefes alabilmek’tir. Yaşamak için, canlı kalmak için zorunlu olandan bahsediyorum. Toplum ya da devlet içinde yaşamanın da unsuru ve boğulmamanın tek yoludur. Bu da devlet ve toplumun özgürlükler içinde yaşamasıyla, nefes almasıyla olabiliyor. Enflasyon, pahalılık, işsizlik, derinleşen yoksullaşma, basın özgürlüğü, Kürt sorununun yok sayılması bugün için çok önemli bir sorun oldu. AB talebi olan bir ülke için önemli durumdur. Burada nefes almak kadar önemli bir yaşam varlığından bahsediyorum.

Ülkenin gelişmesi ve refahı ancak Batı’ya entegre olmakla olanaklı. Daha iyi bir durum (sistem) şu an bilinmiyor. İnsanca yaşanabilirlik tam demokrasiyi inşa etmekle olanaklıdır. İyimserliği yitirmeden bütün zorluklara karşın yaşananlardan ders almak gereklidir.

Şair Güngör Gençay’ı (24 Temmuz 1934-22 Nisan 2012) anma ve güzel bir gelecek inşa etmek için geleceğe söylenecek sözler adına bir şiirini dile getirmek istiyorum:

KİBRİTİN UCUNDAKİ YANGIN

 

 Kıpır kıpır tomurları baharın

 Karakışlarında gizleniyor

 Üşümüş gecelerin sıcak insanı

 Işıtıp bir grev gününü daha

 Doğacak güne yaslanıyor

 

 Ayşe’dir tüm kadınların adı

 Necmiye ya da Hatça

 Şimdi aynı oktavda büyüyen sesleriyle

 Grev türküleri şenleniyor

 

 Sözleri çiçeğidir bir ağacın

 Yürekleri koruyucu yapraklar

 Bir sevdanın çeperinde dolanıp

 Birbirine kitleniyor

 

 Yarına ve bin yıl ötelere

 Söylenecek sözleri var.

 Ateşin ucundaki ateş

 Ateşin yandığı yer Malazlar

 Malazlar’da her doğan günle birlikte

 Geleceğin türküsü söyleniyor