Tarih derslerinin süsü Medeniyetin Beşiği’nde tıngır mıngır sallanan Mardin, etnik kültürüyle tarihi mimarisiyle yıllara meydan okuyor. Türk, Arap, Süryani gibi birbirinden farkı kültür ve inançlara sahip insanların harman olduğu yer Mardin’i haritada göstermekten öteye taşıyabilecek ve Mardin’i seyahat programınıza almanıza sebep olacak 10 adımlık rehber:

Tarihi

Mezopotamya Bölgesi’nde yer alan Mardin, çok eski uygarlıklara ev sahipliği yapmış topraklarda tüm ihtişamıyla varlığını sürdüren açık bir müze gibi. Sümerler ve Babillerden sonra İran’dan gelen Midiller yerleşmiş bölgeye. İç savaşı fırsata çeviren Asurlar geçikten sonra elden ele gezen Mardin, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular derken Osmanlıların eline kadar gelmiş. Cumhuriyet’in ilanıyla il mertebesine erişmiş bir yer olarak bugün hâlâ ülkemizin nadide bir parçası.

Mimarisi

Mardin, kalesinden hamamına, camisinden medresesine, evinden sokaklarına kadar bir tarih tütsüsü gibi. Masius dağlarının eteklerini süsleyen taş yapıya sahip, haremlik-selamlık bölümleri bulunan ünlü Mardin evleri ve Artuklular’ın eseri Mardin Ulu Camii şahane gözüküyor. Mardin’in postane olarak kullanılan ama Artuklu Üniversitesi’ne tahsis edilmiş olan Şatana Ailesi Evi de görülmeye değer. Şehri gezerken çeşmelerini, külliyelerini, kısacası ayakta kalan birbirinden güzel bütün o taş yapıları izleyip zamanın nasıl geçtiğini anlamayacaksınız.

Çarşıları

Zamanın ağır ağır aktığı Mardin binalarına konumlanmış; yöreye özgü el emeği, göz nuru hediyelikler satın alabileceğiniz bu çarşılar, gezmekten en çok zevk aldığınız yerlerden biri olacak. Ulu Cami yakınlarındaki Kayseriye Çarşısı ve Reyhaniye Cami’nin güneybatısında kalan Revaklı Çarşı başta olmak üzere birbirinden güzel çarşıları gezebilirsiniz.

Görülesi Nimetleri

Ahşap oymacılığı, taş İşlemeciliği ve bakırcılık bir yana, Mardin halkının evde ürettiği şaraplar ve sabunlar geleneksel hale gelmiş durumda. Telkâri dedikleri bir takıları var ki inanılmaz bir el emeği söz konusu. Bir de mutlaka görmeniz gereken meşhur taklacı güvercinleri var. Öyle bir gelenek haline gelmiş ki o güzelim tarihi mekanlarda yuvaları hazır. Konakların teraslarına kurulmuş olan tahtlar da Mardin’i Mardin yapan nimetlerden.

Manzaraları

Kartpostalların baş modeli Mardin, taş yapılarıyla yeterince görsel bir şölen değilmiş gibi dudak uçuklatan manzaralara da ev sahipliği yapıyor. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde de yer verdiği Kartal Yuvası, şehrin her bir yanını görebileceğiniz bir konumda yer aldığından manzarası en güzel olan yerlerden. Gündüzleri ova, geceleri şehir manzarası sizi alıp götürecek.

Lezzetleri

Kaymak, bal, tandır ekmeği gibi doğal lezzetlerle güne başlayıp üzerine bir de mırra kahvesini içtiler mi zımba gibi oluyorlar. Et vazgeçilmez olunca kebaplar listenin başına oturuyor. Meşhur sofrasına oturunca soğan kebabı, kaburga dolması, mumbar dolması, dobo, zilgil gibi tatları denedikten sonra dönerken ceplerinize leblebi, badem şekeri falan doldurun.

İnsanları

Kucaklayan bir yapısı olan Mardin insanlarının misafirperverliği takdire şayandır. Sizi tanımayan birinden çay veya mırra ikramı falan alırsanız şaşırmayın. Dinleriyle, kültürleriyle iç içe olan insanların arasında büyüyen sevgi dolu çocuklar görürsünüz orada. Gelişmeye açık olan halkın gururu gençler ise kültürel aktivitelere oldukça düşkün.

Turistlik Yerleri

Sokaklarında yürüseniz bile yetecek bir albenisi var Mardin’in. Midyat’ı, Dara Harabelerini, Zerdüşt Tapınağı’nı, Beyazsu Meziresi’ni, antik şehirlerini, taş evlerini, ovalarını derken geze geze Mardin’in altını üstüne getirin. Müzelerine gitmeyi unutmayın ama özellikle Mardin Müzesi’ndeki Arkeopark’a mutlaka uğrayın.

Şehir Hikayeleri ve Mitolojisi

Mardin’de anlatıcılığın yaygın olduğunu görecek ve birbirinden güzel pek çok hikâye dinleyeceksiniz mutlaka. Mitolojiden de nasibini alan bölgenin en ünlü hikayesi Şahmeran Efsanesi. Kasımiye Medresesi’nin duvarlarındaki lekelerin hikayesi gibi rivayetler de dolandığı gibi tarihi anılar da anlatılıyor.

Edebiyatı

Edebiyata ama bilhassa şiire düşkünlüğüyle bilinen Mardin, pek çok yazar ve şair yetiştirmiş. Süzi ve Nami gibi divan şairlerinin memleketi olan Mardin’den Marutha Miya Farkatli, Yakup Suruçlu, Nusaybinli Efram, El Fahrıl Mardini, Arif Bey, Kara Muhammed ve Bülent Tekin gibi nice sanatçı çıkmış.